Piadina romagnola, nazywana też piadą to rodzaj ciasta czy pieczywa, które przygotowuje się w regionie Emilia Romagna, a w szczególności w Rawennie, Romini, Forli, Cesenie. Ciasto ma kształt płaskiego naleśnika, który wypełnia się różnymi dodatkami i składa na pół, serwując na ciepło. Piadina romagnola przygotowywana jest z mąki, oliwy z oliwek, soli i wody (jak zawsze włoska prostota składników!). To tradycyjny produkt regionu Emilia Romagna, który widnieje na liście produktów Prodotto agroalimentare tradizionale (PAT), czyli uznanej liście tradycyjnych produktów regionalnych.
Piadine mogą się nieco różnić, w zalezności od regionu, w jakim są serwowane. Będąc w Rawennie podczas kursu włsokiego miałam okazji spróbowania tego lokalnego specjału niemal codziennie. Stanowił on dla mnie genialny i szybki lunch, a przy okazji miałam możliwość przyjrzenia się bliżej temu regionalnemu specjałowi. Wcześniej byłam w Rimini i zauważyłam pewne różnice – w Rawennie ciasto jest generalnie grubsze, niż np. w piadinach serwowanych w Rimini (próbowałam obu i potwierdzam!).
Jak serwowane są piadine?
Piadina romagnola to nazwa placka z regionu Emilia-Romagna, który wypełniany jest różnymi składnikami, następnie składany na pół i serwowany na ciepło. W środku placka moze znajdować się rozmaite nadzienie, zarówno na słono, jak i na słodko. Słone wersje często uwzględniają różnego rodzaju sery, wędliny, surowe i grilowane warzywa. Na słodko piadine serwowane są np. z nutellą lub dżemem.
Będąc w Rawennie, zrobiłam zdjęcie menu moich ulubionych miejsc, aby mieć inspiracje na przygotowanie piadine w domu po powrocie. Niektóre z tych składników niełatwo znaleźć w Polsce, ale mogą posłużyć jako inspiracje.
Przykłady typowych piadine to:
Proste z 1 składnikiem, trochę bogatsze z 2-3 składnikami i bardziej ‘wypasione’ z 4 dodatkami, np:
- Prosciutto crudo di Parma (lokalna surowa szynka z tego regionu)
- Prosciutto cotto (gotowanka szybka prosciutto)
- Salsiccia (włoski rodzaj kiełbasy)
- Formaggio stagionato (rodzaj lokalnego sera)
- Squacquerone (rodzaj lokalnego świeżego sera)
- Tonno, pomodoro, maionese (tuńczyk, pomidor, majonez)
- Salsiccia e cipolla (lokalna kiełbasa i cebula)
- Speck e scarmorza (szynka speck z serem z południowych Włoch)
- Crudo, fontina, melanzane (szynka, rodzaj sera z Północnych Włoch z drugim serem z południowych Włoch)
- Speck, pomodoro, scarmorza (szynka, pomidor, ser)
- Crudo, fontina, porcini (szybka, ser fontina, grzyby)
- Tacchino, insalata, squacquerone, pomodoro (indyk, sałata, świeży ser, pomidor).
…i wiele innych
Ceny piadine wahają się (w Rawennie) od 4 do 6 EUR. Takim posiłkiem można się naprawdę najeść.
Piadine vs Crescioni – różnica?
W piadineriach w menu zobaczyć można listę nie tylko piadine ale też pokaźną listę smakowicie brzmiących rodzajów crescioni. W czym różnica? Zarówno do przyrządzenia crescioni, jak i piadine wykorzystuje się to samo ciasto (ten sam placek), ale crescioni są ‘nadziewane’ a następnie zamykane (podobnie jak pazerotto) i podgrzewane jak piadina. Często do farszu crescioni wykorzystuje się sery, które w zamkniętej piadinie przepysznie się topią. W rezultacie crescioni są bardziej ‘zwarte’ i serwowane są zamknięte, podczas gdy piadine są ‘luźniejsze’ i podawane lekko otwarte. Krawędzie placka podczas przygotowywania crescioni często zagniata się widelcem, aby się dobrze zamknęły i dzięki temu można je łatwo odróżnić.
Piadineria – miejsce gdzie serwowane są piadine
Piadine serwowane są zazwyczaj na świeżo w miejscach do tego przeznaczonych, zazwyczaj małych ‘budkach’ przyulicznych lub małych knajpach zwanych piadinerie, w których wykonuje się tylko piadine i podobne dania na bazie placka.
Gdzie zjeść pyszne piadine w Rawennie?
To są moje dwa ulubione miejsca w Rawennie, które serwują pyszne piadine:
- Profumo di piadina (co oznacza dosłownie ‘zapach piadiny’) – Via Cairoli 24, Ravenna

2. La Piadina del Melarancio – Via IV Novembre 31, Rawenna
Piadina romagnola w 5 minut ze składników dostępnych w Polsce – moja propozycja przygotowania
Po powrocie z Rawenny, miałam ochotę odtworzyć piadinę w Polsce.
Udało się znaleźć gotowe placki piadine w Carrefour, jednak po spróbowaniu kilku, uznaliśmy, że spokojnie można wykorzystać do tego też tradycyjne placki typu tortilla dostępne w sklepach. Są one nieco cieńsze niż piadine (piadine są grubsze i bardziej ‘mączne), ale nam to akurat pasuje. Jeśli chcecie pozostać przy tradycyjnym smaku, możecie upolować placki piadine w polskich sklepach lub zrobić ciasto w domu (kiedyś może się na to pokuszę i podzielę przepisem, jeśli wyjdą 🙂 ). Niezależnie od tego, którą opcję wybierzecie, sprawdzajcie składniki – lista składników nie powinna być zbyt długa!
Nasz (pisze ‘nasz’ bo właściwie to mój włoski mąż jest wynalazcą tego zestawienia 😉 ) przepis nie jest dosłownym odzwierciedleniem piadine z Rawenny, ale opracowaliśmy własne zestawienie, które super się sprawdza.
Propozycja podania piadine w domu:
- Placki piadine lub tortille (1-2 na osobę wedle uznania)
- Hummus paprykowy – (my kupujemy Perla w Carrefourze) rozsmarować na całym placku piadina
- Włoska spianata (dostępna w Carrefourze) lub włoskie salame. Można dać speck, prosciutto, czy inną szynkę lub przygotować sobie wersję wegetariańską. My dajemy 3 plasterki spianata Milanese.
- Zielone oliwki – (my korzystamy zawsze z firmy Sacla) – ilość według uznania
- Świeże liście szpinaku lub roszponka – ilość według uznania, ale tak by można było złożyć piadinę na pół
- Parmezan – parmigiano reggiano
- Dobrej jakości oliwa z oliwek – (do piadine wykorzystujemy Monini Gran Fruttato – jest nieco droższa niż klasyczna ale ma bardzo bogaty smak i wykorzystujemy ją do posiłków, w których prostota składników pozwala nam wyczuć aromatyczny smak oliwy) – do pokropienia na wierzch, nigdy tego nie mierzę, ale wychodzi pewnie około łyżeczki na piadinę (może być więcej wele uznania).
Po ułożeniu wszystkich składników na piadinę, składamy ją na pół i kładziemy na rozgrzaną patelnię do naleśników (bez tłuszczu) do podgrzania lub lekkiego zarumienienia. Po chwili obracamy na drugą stronę i po 1-2 minutach jest gotowa do zjedzenia!
Dajcie znać jak posmakuje Wam ten przepis!
3 ciekawostki o piadine romagnole:
- Podobno piadine znane były nawet wśród… astronautów. Okazuje się, że w ramach testów diety śródziemnomorskiej wśród rosyjskich astronautów, jednym z posiłków są piadine!
- Włoski poeta Giovanni Pascoli też był ich fanem i mawiał: “Pyszne z nadzieniem lub serwowane same, jeśli jeszcze nie zgadliście, mowa o “piadinie”.
- Tradycyjnie, ciasto gotowało się w naczyniu z terracotty (które w lokalnym dialekcie nazywa jest teggia), choć współcześnie coraz częściej dominuje przygotowanie na patelni.
- Wiecie, że w Rawennie można zobaczyć Piadina w formie… mozaiki? Tak, Rawenna słynie zarówno z piadine jak i mozaiek, a jak wygląda połączenie tego? Tak jak na poniższym zdjęciu! To najlepszy dowód na to, jak Raweńczycy kochają piadine 🙂 A zobaczyć ją można w galerii sztuki Ravenna Museo D’arte Della Città. Obejrzycie tam również inne współczesne mozaiki. Naprawdę warto!
To miejsce tworzymy wspólnie. Pozostańmy więc w kontakcie:
-
- Skomentuj ten wpis, dzięki czemu będęwiedziała co myślą moi czytelnicy, a to dla mnie cenna wskazówka
- Śledź uwielbiam włoskie klimaty na Facebooku, gdzie znajdziesz ciekawostki, zdjęcia, informacje.
- Śledź mnie na Instagramie @ciao.aga, gdzie dzielę się swoją codziennością i kulisami malowania obrazów inspirowanych Italią i nie tylko!
- Otrzymuj ‘Listy w butelce’ zapisując się na newsletter, w którym dzielę się bonusowymi grafikami związanymi z Włoch, osobistymi przemyśleniami i bonusami.
- Zajrzyj do mojego sklepu z ilustracjami na Etsy